Không gian nhà phố vốn đóng khung theo dạng hình ống, do đó nếu từ lúc bố trí ban đầu mà thiếu chú ý bố trí hệ thống cửa (khí khẩu) cho hợp lý thì sẽ ảnh hưởng đến các luồng phân bố khí trong nhà, thiếu ánh sáng và thông gió kém. Việc phân bố hệ thống cửa đi trong nhà phố cho hợp phong thuỷ cần vận dụng theo nguyên lý âm dương, cát hung theo hướng và tránh trực xung.

Hài hòa âm dương

Cửa đi ra ban công phòng ngủ mở phía cuối chân giường để giữ vùng khí tĩnh cho nơi ngủ. Nguyên lý âm dương thể hiện trong không gian sống tùy theo các quan hệ trong – ngoài, trên – dưới, trước – sau… của ngôi nhà. Ví dụ, cùng một mặt trước nhà phố, nếu mở cửa suốt các lầu giống hệt nhau thì sẽ thiếu hài hòa âm dương, vì càng lên cao nắng gió ra – vào nhà sẽ khác so với các tầng dưới thấp bị che khuất bởi cây xanh hay công trình lân cận.

Do đó, cần phải căn cứ theo thực tế không gian để phân bố cửa. Những không gian cần tĩnh lặng, thư giãn như phòng ngủ, phòng làm việc thì khi mở cửa phải chú ý tránh vùng dương tác động trực tiếp vào người sử dụng. Vùng dương là vùng di chuyển thường xuyên, nên mở nhiều cửa tức là tăng nhiều lối đi lại, khó bố trí nội thất.

Những không gian chuyển tiếp như đầu cầu thang, lối vào phòng, hành lang… thì không nên mở cửa nhiều hoặc quá rộng vì sẽ gây ra hút gió, thiếu an ninh. Có thể dùng những khung cửa có cánh cố định hoặc lật nghiêng, dùng gạch kính để vẫn đảm bảo cân bằng âm dương trong – ngoài.

Cửa thông thoáng trong phòng vệ sinh cũng vậy, không cần làm quá rộng hoặc cao vì sẽ khó khăn khi đóng mở, gió hút mạnh. Có thể sử dụng cửa chớp lật nghiêng kết hợp với giếng trời có cửa trên cao (thiên song) là phù hợp điều kiện với nhà ống phố thị hiện nay.

Phân bố cửa theo hướng cát hung

Khi cửa (nhất là cửa chính) mở ra hướng xấu tức là cửa đó sẽ dẫn vào nhà các điều bất lợi. Ví dụ hướng nắng chiếu gay gắt hoặc xe cộ bụi bặm thường xuyên thì nên mở cửa hạn chế và dùng tấm che nắng tạo khoảng đệm như ngôi nhà truyền thống cha ông ta đã làm khá hiệu quả.

Phân bố cửa còn cần chú ý tính chất cát hung của không gian nội thất. Ví dụ phòng ngủ nếu có cửa đi ra ban công thì nên bố trí về phía cuối chân giuờng. Cửa ra vào phòng vệ sinh mở ngay vào đầu giường ngủ hay mở ra bàn ăn thì sẽ gây ảnh hưởng xấu đến bữa ăn, giấc ngủ.

Cửa phòng thờ mà bước thẳng ra sân phơi hoặc nơi giặt giũ thì vừa thiếu tôn nghiêm lại không phù hợp khi sử dụng. Cửa bếp tránh mở thẳng với miệng lò, hay nói cách khác người bước vào bếp không được nhìn thấy ngay bếp, vì luồng di chuyển trực diện sẽ đưa gió, bụi thổi thẳng vào hoả môn dễ gây cháy nổ và người nấu bếp dễ bị giật mình vì không quan sát được sau lưng.

Cửa nhà vệ sinh cũng vậy, không nên mở thẳng vào miệng bếp vì thuỷ kỵ hoả và uế khí từ khu vệ sinh sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến việc nấu nướng và ăn uống, hại cho sức khoẻ.

Ta đã biết các quan điểm về hướng trong nhà ở, nên ngoài việc mở cửa theo hướng hợp mệnh cung gia chủ, cách mở cửa đi cần để ý các hướng khí hậu, giao tiếp sao cho hài hoà cảnh quan và thuận tiện trong sử dụng.

Mở cửa tránh trực xung

Khi nhà có từ ba bộ cửa trở lên liên tiếp thẳng hàng nhau thì sẽ hình thành một ống hút khí theo chiều dọc, gió lùa bụi bặm và tầm nhìn từ ngoài xuyên suốt vào trong, vừa mất cân bằng âm dương (vì vùng di chuyển dương nằm về một phía trong khi vùng còn lại thuần âm) vừa gây đơn điệu cho các không gian trong nhà ở vốn không hề giống nhau.

Nếu nhà có sân rộng thì cổng ngoài và cửa chính tránh đồng trục thẳng hàng với nhau, mà nên bố trí lệch nhau. Hoặc nếu không thể thay đổi thì nên đặt chậu cây, tạo lối đi uốn lượn để giảm luồng khí xông thẳng (trực xung).

Việc hai nhà mở cửa đối diện nhau (đối môn) cũng là một dạng gây ra hút gió và thiếu sự riêng tư. Nếu không thể đảo cửa thì nên lấy bình phong (bằng gỗ, tủ kệ hay thậm chí là chậu cây) làm giải pháp che chắn hữu hiệu.

Việc sử dụng mảng lớn kính thuỷ hay gương bát quái gắn lên đầu cửa, lên tường ngoài nhà như một số người cho rằng để “phản khí” là điều cần xem xét lại, vì gương có thể gây ra phản quang chói mắt và mang nhiều tính đối chọi. Dùng cây xanh, tạo khoảng lùi hợp lý, có mái hiên che chắn… vẫn là các biện pháp hợp lý hơn cả để giảm trực xung đối môn.

Trong phong thuỷ nhà ở, miệng dẫn khí (khí khẩu) của ngôi nhà là cửa chính, là cổng vào và cửa phòng (nói chung là hệ thống cửa đi).

Khi xây cất thì vị trí và kích thước cửa đi cũng được quan tâm nhiều hơn vì ảnh hưởng đến giao thông và sắp xếp nội thất.
Còn hệ thống các cửa sổ lại giữ vai trò chủ đạo trong việc đảm bảo tầm nhìn, thông thoáng khi cửa đi phải đóng vì lý do an ninh, xử lý kiểu dáng mặt đứng và gia giảm các luồng khí trong nhà.

Nhà mở nhiều cửa có tốt chăng?

Nhà nào cũng luôn có nhiều loại cửa, cửa trước, cửa sau, bên hông… tuỳ theo hình thế đất đai và tính chất ngôi nhà. Tuy nhiên khoa học phong thuỷ vẫn luôn coi mỗi ngôi nhà – mỗi gia đình chỉ nên có một bộ cửa chính (đại môn hay chính môn) các cửa còn lại là cửa phụ.

Nhà có được vượng khí hay không là ở chính môn. Trường hợp cửa chính mở ra gặp nhiều bất lợi (như hướng nắng gió, điểm nhìn…) khi đó sẽ phải điều chỉnh cửa hoặc bít hẳn cửa chính, mở cửa khác làm cửa chính. Trong đô thị, đất đai nhà cửa vốn đa dạng, việc mở cửa chắc chắn sẽ gặp nhiều phức tạp và tùy trường hợp cụ thể để giải quyết.

Tuy nhiên luôn cần tuân theo một vài nguyên tắc cơ bản sau: “Đa môn tắc đa khẩu” tức là nhà có nhiều cửa ắt có nhiều miệng hút khí, làm cho nắng và gió vào nhà từ nhiều hướng cả tốt lẫn xấu, gây ra rối loạn trường khí, phức tạp trong kiểm soát an ninh.

Nếu nhà có nhiều cửa đi nhưng phía ngoài chỉ có một cổng chung thì vẫn tốt, miễn là bố trí cổng và cửa theo nguyên tắc hình phễu – cửa trước rộng cửa sau hẹp, để thu hút nguồn khí vào nhà.

Khi gặp trường hợp nhà có hai hoặc nhiều mặt đường và do kinh doanh phải mở hết các cửa, thì vẫn cần nhấn mạnh cửa chính. Đồng thời các cửa phụ có thể giảm kích thước, dùng vật trang trí để phân tán và ngăn bớt cường độ các dòng khí phụ dẫn vào nhà.

Nhà phố nào cũng luôn có nhu cầu để xe phía trước, nên cần làm thêm lớp cửa phụ. Có thể theo dạng một rào thấp ở ngoài, cửa lớn ở trong. Hoặc có khoảng sân thì làm một tường rào với cửa cổng kín đáo bên ngoài để cửa chính bên trong sẽ mở được thường xuyên.

Không gian đệm kiểu này giúp gia tăng khí tốt và giảm tác động xấu do giao thông bên ngoài đưa vào. Mở cửa trên mặt tiền nhà phố tương ứng với công năng sử dụng bên trong và hướng khí hậu để có biện pháp che chắn.